تاتی رودبار از گویش­های تاتی است که در بخش­هایی از شهرستان رودبار در استان گیلان تکلم می‌شود. استیلو تاتی رودبار را در گروه تاتیک قرار داده که تمام گویش­های تاتی، تالشی، وفسی، الویری و ویدری را در بر می­گیرد اما آنها را در حال تغییر به زبان گیلکی، از گروه زبان­های کرانۀ جنوبی دریای خزر دانسته­است. در این مقاله با ذکر شواهدی از ویژگی­های صرفی و نحوی تاتی رودبار، تفاوت‌های این گویش با دیگر گویش­ه...

­­­چکیده گویش‌های ایرانی که گاه همپای زبان فارسی و گاه بیش از زبان فارسی قدمت دارند، ذخایری هستند که با گذشت سالیان دراز می­توان از دل آنها به فرهنگ غنی و پربار ایرانی دست یافت و با شناخت هرچه بیشتر این گویش­ها می­توان به شناخت بیشتر زبان فارسی و باروری آن کمک فراوانی نمود؛ اما گاه پراکندگی و کمبود منابع در زمینۀ تعداد کثیری از گویش‌های ایرانی نو باعث شده است که نتوان آن چنان­که شایسته است در...

یکی از فرایندهای مهم تغییر زبانی، دستوری­شدگی است. طیّ این فرایند، واحد­های واژگانی به­تدریج نقش معنـایی خـود را از دست می­دهند و از یک واحـد قـاموسی به واحد نقشی یا دستوری تبدیل می­شوند و یا واحدهای دستوری، دستوری­تر می­شوند. طبقه­نماها نشان­دهندۀ سازمان­دهی دانش سخنگویـان یک زبـان هستند و براساس جـوانب فـرهنگی مشترک بیـن سخنگویان آن زبان برای طبقه­بنـدی مفـاهیم به­کارمی­روند. سـاخته­شدن طبقه­ن...

پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت بررسی واژه‌بست‌ها و حذف همخوان‌های پایانی واژ – واجی گویش تاتی تاکستان در چارچوب نظریۀ بهینگی. منظور از فرایندهای واژ- واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی، یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد می‌شود و انگیزه آوایی دارد. روش پژوهش به‌صورت تحلیلی بوده و داده‌های پژوهش از کتاب‌های تاتی، رادیو و شبکه‌های محلی گردآوری ‌شده‌اند. متغیرهای زبانی بر اساس نوع فرایندها...

تاتی خلخال و تالشی از هم متأثرند، اما مقدار این تأثیر در مناطق مختلف متفاوت است. شدت نزدیکی این دو گویش با یکدیگر عاملی برای مخفی ماندن حدود و ثغور جغرافیای زبانی این دو شده است، چنان که گاه گونه های تاتی در دل تالشی، و گونه هایی تالشی در دل تاتی یافت می شوند. دو روستای «اسکستان» و «اسبو»، از توابع شاهرود خلخال، از دیرباز در مسیر راه تالش و شاهرود قرار گرفته و ارتباط تنگاتنگی با تالش داشته اند،...

در این مقاله توزیع و نقش های مختلف پی بست های ضمیری در زبان تاتی، از ایرانی نو شمال غربی، بررسی شده است. ابتدا به صورت گذرا به سیر تاریخی این پی بست ها در فارسی باستان و فارسی میانه اشاره و نقش آنها در تاتی جنوبی بررسی شده است. جایگاه پی بست های ضمیری در فارسی باستان و میانه تا حدودی ثابت بوده است و آنها در جایگاه واکرناگل ظاهر می شده اند. واکرناگل (1892) دریافت که واژه بست ها در اغلب زبان های ...

شناسایی، گردآوری و مطالعه در بارۀ گویش‌های محلّی، نه تنها از نابودی آن‌ها جلوگیری می‌‌کند، بلکه سبب استحکام روابط فرهنگی میان امروز و دیروز می‌گردد و زمینۀ تقویت و توسعۀ زبان و فرهنگ ملّی را نیز فراهم می‌آورد. گویش تاتی اشتهاردی، از آن دست گویش‌های جنوب غربی ایرانی است که با همۀ دیرینگی، هنوز به حیات خود ادامه می‌دهد و با توجه به منطقۀ جغرافیایی آن، تا چند دهۀ پیش، دست نخورده باقی مانده بود؛ امّا ...

  در این مقاله توزیع و نقش‌های مختلف پی‌بست‌های ضمیری در زبان تاتی، از ایرانی نو شمال غربی، بررسی شده است. ابتدا به صورت گذرا به سیر تاریخی این پی‌بست‌ها در فارسی باستان و فارسی میانه اشاره و نقش آنها در تاتی جنوبی بررسی شده است. جایگاه پی‌بست‌های ضمیری در فارسی باستان و میانه تا حدودی ثابت بوده است و آنها در جایگاه واکرناگل ظاهر می‌شده‌اند. واکرناگل (1892) دریافت که واژه‌بست‌ها در اغلب زبان‌ها...

زبان تاتی از جمله زبان­هایی است که از میان شیوه­های رایج در بین زبان­های جهان برای نمایش روابط دستوری، از شیوة «حالت­نمایی» و «نشاندار کردن وابسته­ها» در کنار شیوه­های دیگری همچون «مطابقه» استفاده می­کند. این زبان یکی از زبان­های ایرانی شمال ­غربی است که گونه­های مختلف آن در برخی روستاها و شهرهای استان­های اردبیل، قزوین، زنجان و گیلان به صورت جزیره­های زبانی به حیات خود ادامه می­دهند. گونة مورد...